Yeni Yıl , Sporda Yeni Hedefler!
BERCESTE ŞEBER
Klinik Spor Psikoloğu
Her senenin bitişi ve başlangıcındaki en önemli konulardan biri hedeflerdir.
Her senenin bitişi ve başlangıcındaki en önemli konulardan biri hedeflerdir. Kimileri hedefler üzerine hiç yoğunlaşmazken, kimileri de hedeflerle kendilerine motivasyon kaynağı oluşturur. Özellikle sporcuların hayatına baktığımızda hedefler yol haritalarını belirlemeleri için olmazsa olmazlarındandır. Bir sporcu genelde sezona başlarken ya da yeni seneye girerken kendi kariyerine dair hedefler koyar. ‘Milli takıma girmek’, ‘Olimpiyatlara katılmak’, ‘Dünya sıralamasında ilk 5’te olmak’ gibi hedefler çoğu sporcudan duymaya alışık olduklarımızdır. Peki,koyulacak hedefler sadece sonuç odaklı mı olmalıdır?
Her sporcunun sonuca dair hedeflerinin olması çok doğaldır. Uzun vadede ulaşılmak istenen ve alışık olunan hedefler genelde kazanmak, başarmak veya bir sonuca ulaşmak temasıile ilgilidir. Fakat sporcular için en önemli nokta, hedefler koyarken o sonuca ulaşmak için süreçte neye ihtiyaçlarıolduğunu belirleyerek kendileri için en uygun olan yol haritasını bulmalarıdır. Çünkü sporcular sonuç hedeflerine sonuç hedeflerini düşünerek değil, sonuç hedeflerine süreç hedefleri üzerine çalışarak ve sonuç hedeflerini zihinsel olarak bir köşede bırakarak ulaşabilirler.
Peki nedir süreç hedefleri? Bir sporcunun kendi maksimum performansını göstermesi için ihtiyacı olan eylemlere, stratejilere veya tekniklere yönelik hedefler koyması süreç hedeflerini temsil eder. ‘1 hafta içerisinde 3 saat kuvvet antrenmanı yapmak’, ‘2 hafta içerisinde ekstra 5 saat şut çalışması yapmak’ süreç hedeflerine örneklerdir. Süreç hedeflerinde kazanmak veya kaybetmek yoktur. En önemli özelliği; kontrolün tamamen sporcuda olmasıdır. Sonucu bir kenara koyup süreç hedeflerine odaklanmak motivasyonu ve öz güveni arttırırken aynı zamanda sporcunun sürece dairaldığı keyfin de artmasına yardımcı olur.
Sonuç hedefleri ile birlikte süreç hedeflerini koymanın öneminin yanı sıra dikkat edilmesi gereken konulardan birdiğer ise hedeflerin nasıl sürdürülebilir olabileceğidir. Sporcuların hedeflerine karşı gerektiğinde esnek olabilmeleri hedeflerini sürdürülebilir kılmaları için en önemli yoldur.Zaman zaman büyük hedefler ve bu hedeflere dair yüksek motivasyon sporcuları ‘ya hep ya hiç’ bakış açısında tutabilir.
Sporcuların hedeflerine karşı gerektiğinde esnek olabilmeleri hedeflerini sürdürülebilir kılmaları için en önemli yoldur.
Fakat sporcuların kimi zaman bazı koşulların değişebileceğine ve değişen koşullara adapte olarak kendi hedeflerinde de süreç içerisinde minik esnetmelere, minik değişimlere açık olmalarına ihtiyaçları vardır. Eğer sporcular hedeflerini koymadan önce en baştan kendilerine zaman zaman esnek olabilme payı tanırlarsa süreç içerisinde hedeflerine olan bağlılıklarını ve inançlarını çok daha sağlıklı bir şekilde sürdürebilirler.
Yeni yıl her ne kadar yeni hedefler demek olsa da yalnızca hedef koymuş olmak için koymak istenilen hedeften sporcuları daha çok uzaklaştırır. Süreç hedeflerini ve hedeflere dair esnek olmayı yol haritasına eklemek ise hedefleri etkili bir hale getirmenin en büyük anahtarıdır.
